in het nieuws
Mijn naam is Silvia Rikmanspoel, ik ben 48 jaar en opgegroeid bij een moeder die regelmatig depressief was. Het voor- en najaar waren de momenten waarop de ziekte regelmatig ons gezinsleven binnendrong. Als klein meisje zag ik vaak als eerste dat de ziekte weer in aantocht was. Ik zag het aan de vorm van haar ogen en haar mond. Dat maakte mij angstig voor dat wat mogelijk komen ging: het verdriet, de onmacht, de schaamte, de eenzaamheid, de opname en daarmee een gemis aan veiligheid.
Ze zeggen wel eens dat kinderen snel vergeten en weer verder spelen, maar is dat zo? Of is het dat gebeurtenissen een plekje krijgen in ons onbewuste systeem en zodra de tijd er klaar voor is, naar boven komen om ze te doorvoelen en te verwerken?
Als jong meisje schaamde ik mij voor de ziekte van mijn moeder en voor wat de mensen van ons gezin en van mij vonden. Gedurende mijn pubertijd ging ik me meer en meer verschuilen achter mijn eigen muur die steeds hoger werd. Voor de buitenwereld moest ik sterk zijn, ze mochten niet denken dat ik die ziekte ook had. Ik was bang voor het oordeel en veroordeelde mijzelf. Het deed iets met mijn eigenwaarde en het knakte mijn zelfbeeld. Dat uitte zich in aanpasgedrag naar de mensen om mij heen en vooral ook naar mijn ouders. Ik hoopte dat als ik maar goed mijn best bleef doen, mijn ouders trots op mij waren en dat de ziekte uitbleef. Het niet mijzelf kunnen zijn, maakte dat ik niet wist wie ik was of wat mijn behoeften waren. Ik leerde mijzelf niet kennen en leefde het leven van de mensen om mij heen.
Ik had geen broers of zussen waarbij ik mijn gevoel kon uiten en mijn ouders kon en wou ik hier niet mee lastig vallen. Ik voelde me vaak eenzaam en bij gebrek aan liefde, waardering en aandacht vond ik een vriend in eten. Troosteten. Het was mijn manier om niet te hoeven voelen. Uiteindelijk ontwikkelde ik de allesvernietigende eetstoornis boulimia nervosa. Het vele eten gaf me troost en het er nadien allemaal uitgooien de controle. Een controle dicht bij mijzelf die ik op bepaalde momenten miste binnen ons gezin.
Het KOPP-kind zijn maakte een doorzetter van mij, alles moest perfect. Goed was niet goed genoeg. Naar buiten toe wilde ik een zo vrolijk en perfect mogelijk ideaalbeeld uitstralen. Daar hoorde een perfect lijf bij. Boulimia werd een vriend en metgezel die van mijn 14e tot mijn 40e in mijn “rugzak” zat. Ook over dat stuk kon ik in die periode niet praten, dat had ik immers niet geleerd. Ik zag de eetstoornis als zwakte waar ik mij tot in het diepst van mijn ziel voor schaamde.Na het overlijden van mijn moeder (rond mijn 40e) heb ik uiteindelijk zo’n 10 jaar later de eerste stap gezet en ben ik gaan praten over mijn verleden. Een verleden dat duidelijk te lang in de wachtstand had gestaan. Dit was een eerste stap naar mijn verwerkingsproces. Ik kwam tot de ontdekking dat ik niet alleen was, dat er lotgenoten waren die hetzelfde mee hadden gemaakt. Ik maakte kennis met het woord KOPP-kind. De herkenning die ik op dat moment vond, deed me goed. Ik heb aardig wat stappen moeten zetten om mijn verleden een plek te geven en te verwerken. Daarna heb ik uiteindelijk op eigen kracht de eetstoornis overwonnen en achter me gelaten.
Mijn leven nam hierna een andere wending, ik voelde bevrijding in mijzelf. Maar het verleden blijft altijd een onderdeel van mij en dat is goed. Je kunt het verleden niet wegpoetsen, het mag er zijn. Ik ga er nu anders mee om en het heeft me gemaakt tot degene die ik ben. Achteraf gezien waren het belangrijke levenslessen.
Mijn advies voor ouders en KOPP-kinderen in een gelijksoortige situatie is: PRAAT EN UIT JE GEVOELENS. Zoek hulp, er zijn mensen die kunnen en willen helpen. Je bent zeker niet alleen, vind bijvoorbeeld herkenning bij lotgenoten voor jezelf en je kind. Geef aandacht aan je kind en vertel over de ziekte. Door zo vroeg mogelijk gevoelens te doorvoelen en bespreekbaar te maken, beperk je het leed voor de toekomst. Als kind heb ik altijd gedacht dat het allemaal niet zo erg was, nu pas ben ik me bewust van de littekens en hoe het KOPP-kind zijn mij heeft gevormd.
Onder voorbehoud van de omstandigheden, willen we Silvia Rikmanspoel uitnodigen om in het najaar een lezing te houden over haar eigen leerproces als KOPP-kind. Indien mogelijk wordt dit in de volgende mantelzorgkrant aangekondigd.
Prikkels met auteur
Silvia Rikmanspoel
Hengelo – Silvia Rikmanspoel, auteur van het boek ‘Het Oordeel Voorbij’, vertelt woensdag 27 februari haar ervaringsverhaal bij Prikkels in De Cactus en zal daarbij passages voorlezen uit haar boek dat in 2018 verscheen.
In ‘Het Oordeel Voorbij’ beschrijft Silvia haar verleden als KOPP Kind (Kinderen van Ouders met Psychiatrische problemen), hoe deze situatie haar heeft gevormd en van invloed is geweest op haar verdere leven. Om hiermee om te kunnen gaan, vond ze als tiener troost in eten en dit resulteerde in de eetstoornis boulimia nervosa. Tijdens deze avond vertelt Silvia hoe ze stap voor stap haar vereleden heeft verwerkt en hoe ze tijdens een pelgrimstocht van zo’n 900 kilometer naar Santiago de Compostella en Finistère haar levenservaringen een plek heeft gegeven. Met het delen van haar verhaal wil Silvia thema’s als het KOPP Kind en eetstoornissen bespreekbaar maken. Aanvang 20.00 uur in Café de Cactus, Pastoriestraat 37. Toegang gratis; consumpties voor eigen rekening.
MANDERVEEN – Een arm om je schouders, gehoord en gezien willen worden, maar eigenlijk ook liever niet. Daardoor zijn kinderen van ouders met psychische problemen vaak zo moeilijk bereikbaar, weet Silvia Rikmanspoel uit eigen ervaring. Haar boodschap is helder: “Praat.”
Bij de wisseling van de seizoenen, als de bladeren vielen of het gras juist weer begon te groeien, dan zag Silvia haar moeder langzaam veranderen. Haar gezicht, de mond en de ogen. Er was een depressie op komst. “Daar heb je als kind kennelijk toch voelsprieten voor.” Maar als klein meisje kon ze er verder niet zoveel mee. “Je past je aan. Doet je ding. ‘Een kind speelt door en vergeet’, zeggen ze. Maar ik geloof niet dat dat zo is.”
Let wel: dit wordt geen zielig verhaal. Daar wil Silvia Rikmanspoel (47) niets van weten. Dit is een verhaal over kracht, jezelf vinden, je levenservaring delen en anderen helpen. “Het klinkt misschien vreemd, maar het heeft me uiteindelijk verrijkt als mens-zijn. Zonder dit alles had ik ook veel gemist. Was ik niet geworden wie ik nu ben.”
Hoe oud ze was toen ze erachter kwam dat haar moeder ziek was, weet ze niet precies. Ze zal op de lagere school hebben gezeten. Als klein meisje al maakte Silvia Rikmanspoel mee hoe haar moeder zich soms verloor in een depressie. Soms korter, soms iets langer. Met huilbuien aan de keukentafel. “Dat bepaalde sfeer in het gezin enorm. Dan werd het er niet vrolijker op. Al waren er ook goede periodes”, vertelt Silvia.
“Ik besefte dat ik mijn verleden niet langer weg kon stoppen. Ik moest er iets mee doen”
Enig kind
Zij was enig kind. Er over praten deed ze niet. Ook niet met haar vader. Het was dik veertig jaar geleden – een heel andere tijd. Over psychologische problemen werd niet gesproken, laat staat dat er oog was voor een kind. “Nee, ook op school praatte ik er niet over. Ik bouwde een muur om me heen. Dat voelde veilig. Maar ook wel uit schaamte. Ik deed ook altijd extra goed mijn best. Was perfectionistisch. Dat was mijn manier om er voor te zorgen dat mijn moeder niet weer ziek werd. De angst daarvoor was altijd op de achtergrond aanwezig.”
Het was soms eenzaam. Helemaal tijdens haar puberteit. “Dat is de tijd dat je jezelf gaat ontdekken. De grenzen opzoekt. Dat deed ik allemaal niet.” In die jaren ontwikkelde ze een eetstoornis: boulimia nervosa. Die hield ze jaren en jaren helemaal voor zichzelf. Niemand die er van wist. Maar geleidelijk aan veranderde er iets. Zo rond haar 40ste besefte ze dat ze zo niet verder wilde. Ze begon te praten over haar verleden. Eerst met de huisarts, geleidelijk aan ook met mensen in haar omgeving. “Het was een enorme drempel. Maar ik besefte dat ik mijn verleden niet langer weg kon stoppen. Dat ik er iets mee moest doen. En dat ik het zelf moest doen.”
“Ik heb me verbaasd over hoeveel kracht er in mijn lichaam zat”
Silvia uit Manderveen wil kinderen van ouders met psychische problemen
bereiken: ‘Praat’
Dit stuk is gepubliceerd in De TC Tubantia. Geschreven door Michel Hasselerharm 26-02-19
BRON: Tubantia
Negatief
Het ging niet van vandaag op morgen. “Ik moest de muur steen voor steen afbreken.” Dat ging aanvankelijk gepaard met veel boosheid. Vooral na het overlijden van haar moeder, die niet ouder dan 69 jaar werd. “Toen ben ik eerst vooral heel erg boos geweest. Pas later, als je het allemaal hebt doorleefd, komt het begrip. Dan besef je dat het voor haar uiteindelijk het allerergste is geweest.”
Silvia had veel baat bij een cursus neurolinguïstisch programmeren (NLP). “Je leert anders naar jezelf kijken. Ik kwam erachter dat ik toch vrij negatief over mezelf dacht. Dat heb ik weten om te draaien. Ontdekte dat ik al die jaren toch ook heel erg sterk ben geweest.” Wandelen deed de rest. “Dat biedt de rust en de ruimte, om met jezelf bezig te zijn.”
Voettocht
Het mondde in 2014 uit in een voettocht naar Santiago de Compostela. Een geweldige ervaring. “De eenvoud van het lopen met niet meer dan een rugzak om. De confrontatie met jezelf. En merken dat je het kunt. Ik heb me verbaasd over hoeveel kracht er in mijn lichaam zat.”
Toen ze na 35 dagen lopen het bedevaartsoord bereikte, had ze het gevoel dat het nog niet gold voor haar eigen eindbestemming. Ze besloot door te lopen naar Finisterre. Een beestachtige tocht. “Regen, bliksem, storm. Toen ik uiteindelijk in Finisterre in de herberg op bed lag, vroeg ik aan een vrouw hoe zij het allemaal had beleefd. Ze vertelde dat ze allemaal het laatste stuk met de bus hadden gedaan. Ik bleek de enige te zijn die de hele route had gelopen.”De terugkeer in Manderveen had een sterk ontnuchterend effect. “De reis had me enorm veranderd, maar hier was alles bij het oude gebleven. Daar moest ik iets mee.” Ze besloot haar ervaringen in een boek te vatten. “Terwijl ik aan het schrijven was, begreep ik dat ik met het verkeerde boek bezig was.” Haar leven met een moeder met psychische problemen hoorde ook bij het verhaal.
Vorig jaar verscheen Het oordeel voorbij, maar pas nadat haar dochter Sanne haar ervan had overtuigd dat het boek het verdiende om uitgegeven te worden en dat ze er anderen mee zou helpen. “Ik had nooit het idee om te gaan praten over alles wat er is gebeurd. En nou zette ik het allemaal in een boek.” Een nummer van zangeres Emile Sandé deed de rest. “Alsof het voor mij was geschreven.”
You’ve spent a lifetime stuck in silence,
Afraid you’ll say something wrong
If no one ever hears it how we gonna
learn your song
De vele reacties die ze kreeg, maakten dat ze nog meer overtuigd is dat ze er goed aan heeft gedaan. “Er waren meerdere mensen die vertelden dat ze helemaal niet in de gaten hadden dat mijn moeder ziek was.”
“Het zijn kleine dingen die het verschil kunnen maken. Toch die arm om je schouder”
Theater
Sindsdien deelt ze regelmatig haar ervaringen met anderen. Ze vertelt erover tijdens bijeenkomsten. Zoekt contact met andere KOPP-kinderen (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen). Is met een theatergroep in gesprek om er een voorstelling voor scholen van te maken. En zat aan tafel met mensen van de zorginstellingen Mediant en Dimence.
“Wat ik hoorde, is dat er wel meer oog is voor de kinderen, maar dat die zo moeilijk bereikbaar zijn.” Ze herkent dat wel. “Ik snapte niet dat ze niet begrepen wat het met mij deed als mijn moeder weer een depressie had. Dat ik graag een keer een arm om mijn schouder kreeg. Ik wilde er wel om vragen, maar tegelijkertijd hoopte ik dat het niet zou gebeuren. Dan zouden ze zien dat ik niet zo sterk was als ik me voordeed.”
Ze hoopt op een kentering. Ziet daarin ook een rol voor vertrouwenspersonen op school. Want als er niets verandert, komen KOPP-kinderen later geheid zelf in de problemen. “Daarom is het zo belangrijk dat je ze op tijd bereikt. Het hoeft ook niet groot te zijn – het zijn kleine dingen die het verschil kunnen maken. Toch die arm om je schouder.”
Voor KOPP-kinderen zelf heeft ze eigenlijk maar een advies: “Ga praten. Vind erkenning in ervaring van anderen. Jij bent niet de enige.”
Over het leven als
Kind van Ouders met Psychiatrische Problematiek (KOPP)
‘Vaak wordt gezegd dat een kind vergeet en verder speelt…., maar is dat wel zo? Met het beschrijven van mijn verhaal geef ik weer hoe het verleden als Kind van Ouders met Psychiatrische Problematiek (KOPP) bepalend is geweest voor mijn verdere leven en hoe het mij heeft gevormd.’
‘Ongeveer 10 jaar geleden ben ik me voor het eerst over mijn verleden als KOPP kind gaan uiten. Een verleden dat niet altijd gemakkelijk voor mij is geweest, want mijn moeder was vanaf mijn jongere jaren regelmatig depressief, ze werd regelmatig opgenomen en heeft uiteindelijk een eind aan haar leven gemaakt. Nadat ik de eerste stappen had gezet om het verleden te herbeleven en te verwerken, was het moment opeens daar dat ik het vele troosteten niet meer nodig had. Opeens was er een wil en weg om te stoppen met overeten. Maar hoe dan? Je kunt het wel willen, maar hoe stop je een verslaving die je altijd geholpen heeft?’
Silvia Rikmanspoel schreef over haar verleden met een depressieve moeder en hoe het haar gevormd heeft. Haar boek ‘Het Oordeel Voorbij’ is onlangs uitgekomen. Een ontroerend en tegelijkertijd sterkend verhaal dat voor velen herkenbaar zal zijn. Te bestellen via haar website.
Manderveense Silvia schrijft eetstoornis
van zich af
Dit stuk is gepubliceerd in De TC Tubantia (28-07-18). Geschreven door Sandra Dubbink-Bouwhuis.
BRON: Tubantia
MANDERVEEN – Silvia Rikmanspoel zoekt haar toevlucht in eten als reactie op een gespannen gezinssituatie. Boulimia nervosa is jarenlang haar ‘vriend en metgezel’. Tot de Manderveense besluit het roer om te gooien.
De stilte, spreken met lotgenoten, schrijven van reisverslagen en kennismaken met de kracht in haar lijf: Silvia Rikmanspoel werd tijdens haar pelgrimsreis naar het Spaanse Santiago de Compostela een andere vrouw. Haar enorme emotionele groei en al haar ervaringen bundelde ze in een boek, dat ze samen met haar dochter Sanne, die de opmaak deed, maakte. Ze wil hiermee het taboe op eetstoornissen doorbreken en lotgenoten inspireren op hun eigen pad.
Depressieve moeder
„Binnen ons gezin hebben we mooie maar ook mindere tijden gekend. Gedurende mijn jongere jaren was mijn moeder regelmatig depressief”, vertelt Rikmanspoel. „Ze zat vaak huilend aan de keukentafel. Het hele gezin draaide dan om haar, evenals de hulpverlening. Als ze denken dat een kind niets meekrijgt van de ziekte van een ouder en rustig doorspeelt, dan hebben ze het echt mis. Als kind krijg je alles mee en dat laat diepe sporen na. Liefde en geborgenheid heb ik gemist.”
Bekeken
Schaamte, eenzaamheid en onzekerheid: van kinds af aan moest de Manderveense met deze gevoelens zien om te gaan. Ze ervoer het als een loden last, want in die tijd keken mensen anders naar depressies: er werd niet over gesproken. Rikmanspoel voelde zich bekeken door plaatsgenoten.
Troost
In een dorp als Manderveen weet iedereen alles van elkaar. Ze dacht dat mensen haar raar zouden vinden vanwege haar moeders ziekte. Op haar 14de vond ze een uitvlucht in eten. Het gaf haar troost, een manier om met de situatie om te gaan en dit mondde uit in de eetstoornis boulimia nervosa.
“Ik ben nooit boos geweest op de eetstoornis – op een gegeven moment hoorde die gewoon bij me”, Silvia Rikmanspoel
Wat volgde, was schaamde voor deze eetverslaving. Haar ouders, familie, vriend en later man: niemand wist ervan. Het werd haar ‘vriend en metgezel’ in al die jaren. „Ik ben eigenlijk ook nooit boos geweest op de eetstoornis – op een gegeven moment hoorde die gewoon bij me. Wel ben ik vaak boos geweest op mijn moeder en op bijvoorbeeld de hulpverlening, die geen aandacht schonk aan mij als kind van een ouder met psychische problemen. Maar nu zie ik het anders: ze zat in een situatie waar ze zelf niets aan kon doen.”
Praten
Rond haar 40ste veranderde er iets. Rikmanspoel besefte dat ze zo niet verder wilde leven. „Ik begon meer en meer te praten over mijn gevoelens. Door over mijn verleden te praten, en dan nog niet eens over mijn eetverslaving, begon mijn verwerkingsproces en kwam er ruimte om dingen los te laten. Stapje voor stapje liet ik vervolgens mijn oude eetgewoonten los. Dat voelde als een overwinning op mijzelf. Van een terugslag was geen sprake. Ik wist dat ik de kracht had om deze eetstoornis te overwinnen.”
Hoe ik mijn verleden achterliet op de Camino Frances!
Dit stuk is gepubliceerd in de nieuwsbrief (Ultreia Jaargang 2018, nummer 82) van het Nederlands Genootschap Van Sint Jacob.
BRON: Ultreia
‘Ik weet dat ik het niet moet doen. Als ik nu begin is er geen weg meer terug. Het kan me niets meer schelen, ik eet me vol en gooi alles er uit. De angst, eenzaamheid, onzekerheid en het verdriet verdwijnt.’
Op 24 juni 2018 heb ik mijn boek Het Oordeel Voorbij samen met mijn dochter Sanne uitgegeven. In Het Oordeel Voorbij beschrijf ik mijn pelgrimstocht (2014) van zo’n 900 kilometer naar Santiago de Compostella en Finistère. Tijdens mijn voettocht ga ik terug naar mijn kinderjaren waarin ik opgroeide bij een moeder die regelmatig aan depressies leed en zelfmoord pleegde.
Vanuit kleine Silvia beschrijf ik de momenten die een onbezorgde jeugd in de weg stonden en mij mede hebben gevormd. Ik neem de lezer mee naar het ontstaan en het overwinnen van mijn overlevingsstrategie boulimia nervosa. Een metgezel, een stille vriend die me van mijn 14e tot mijn 40e vergezelde op mijn pad. Om mijn verleden op ‘gepaste’ wijze achter me te laten, besloot ik op pelgrimage te gaan. Ik beschrijf hoe het wandelen helend is geweest gedurende mijn verwerkingsproces, hoe ik tijdens de Camino mijn verleden een plek heb gegeven en de heimwee naar het pelgrimsbestaan na terugkomst in Nederland.
Met het verwoorden van mijn levenservaringen en mijn wandeldagen op de Camino hoop ik lotgenoten te bereiken, taboes te doorbreken en pelgrims te inspireren op hun eigen pad.
Dat mijn woorden een bron van herkenning, steun, kracht en inspiratie mogen zijn. Al bereik ik één persoon, dan is mijn missie geslaagd. Een zoektocht naar mijzelf die raakt aan het zoeken van velen. Graag nodig ik je uit voor meer informatie een kijkje te nemen op mijn website www.hetoordeelvoorbij.nl, waar het boek tevens te bestellen is.
MANDERVEEN – Afgelopen zondag lanceerde Silvia Rikmanspoel haar eerste boek, getiteld ‘Het Oordeel Voorbij’. Samen met dochter Sanne, met wie ze het boek in eigen beheer uitgeeft, presenteerde ze het eerste exemplaar aan een select gezelschap bij ’t Oale Roadhoes in Tubbergen. “In het boek beschrijf ik mijn pelgrimstocht van zo’n negenhonderd kilometer naar Santiago de Compostella en Finistére. Tijdens mijn voettocht ga ik terug naar mijn kinderjaren en beschrijf ik de momenten die een onbezorgde jeugd in de weg stonden en mij mede hebben gevormd”, aldus de kersverse auteur. Met haar verhaal wil Silvia een bron van herkenning, steun, kracht en inspiratie zijn voor lotgenoten. Ze wil vooral een positieve boodschap overbrengen: “Al bereik ik een persoon, dan is mijn missie geslaagd.”
De datum waarop de boeklancering plaatsvond, 24 juni, heeft een speciale betekenis. Naast dat het Silvia’s geboortedatum is, kreeg ze precies vijf jaar geleden voor haar verjaardag een boek over de bekende pelgrimstocht in Spanje, Camino de Frances, en onbewust was dat de eerste stap. “Ik werd geprikkeld door het verhaal, maar pas nadat ik de Vierdaagse van Nijmegen had gelopen werden de plannen concreter. Ik wilde deze bijzondere tocht zelf maken om ervaringen uit het verleden een plek te geven en mezelf beter te leren kennen.”
Een inspirerend boek met een persoonlijk verhaal
Na voorbereidingen van een aantal maanden ging Silvia in april 2014 alleen op pad om de tocht van zo’n negenhonderd kilometer te lopen van Saint Jean Pied de Port naar Santiago de Compostella en Finistére.
Afsluiting periode van verwerking
In het boek beschrijft Silvia haar pelgrimage waarbij ze terug gaat naar haar jeugd, waarin ze opgroeide als kind van een ouder met psychiatrische problemen (KOPP Kind). “Om met de gezinssituatie om te kunnen gaan, vond ik als veertienjarige troost in eten en zo ontwikkelde ik de eetstoornis boulimia nervosa. In het boek beschrijf ik hoe ik deze metgezel jarenlang bij me heb gedragen en uiteindelijk zelf heb overwonnen.” Het uitbrengen van het boek met haar indringende verhaal is voor de auteur een mooie afsluiting van een periode van verwerking. “Geweldig trots zijn we op het eindresultaat; een prachtig boek dat door iedereen gelezen mag worden”, vertelt Sanne enthousiast. Met ‘Het Oordeel Voorbij’ hopen moeder en dochter de lezer te inspireren, openheid te creëren en voorbij het oordeel te gaan. Via www.hetoordeelvoorbij.nl is het boek verkrijgbaar en kunnen lezers eigen ervaringen delen en een reactie plaatsen.
